Vanuit Gorichem met de veerboot varen naar Woudrichem en wandelen door het historische vestingstadje.

Deze GPS wandeling is er een voor luilakken. Voor diegenen die liever op een bank willen genieten van de warme lentezon, dan zich in het zweet lopen tijdens een uitputtende GPS wandeltocht. Op zijn tijd kan ik van beide activiteiten volop genieten. Op dinsdagmiddag 22 april 2008 was voor mij het zalige nietsdoen in de warme zon het hoofddoel. Ik had al eens eerder een korte GPS wandeling met een lengte van 5 km over de stadswallen van Gorinchem op mijn website geplaatst klik hier. Ik had daarbij aangegeven dat deze wandeling over de stadswallen goed gecombineerd kan worden met een vaartocht naar Woudrichem. De wandeling over de stadswallen van Gorinchem is een van de populaire GPS wandelingen op mijn website en al veelvuldig door bezoekers gedownload. Dus het werd de hoogste tijd om ook eens aandacht te schenken aan de vaartocht naar Woudrichem. Het vooruitzicht van lekker luieren in de lentezon op het bovendek van de veerboot sprak mij vandaag zeer aan. En een korte slentertocht van minder dan 2 km door het prachtige historische vestingstadje van Woudrichem kon het genot van lekker 'nietsdoen' alleen maar verhogen.

De veerboot naar Woudrichem vertrekt vanaf Buiten de Waterpoot in Gorinchem. Er is vlakbij gelegenheid tot (betaald)parkeren. In plaats van de veerboot kan het ook heel leuk zijn om met de watertaxi over te varen (5 euro p.p.). De watertaxi is een soort van speedboot en stuift met een enorme vaart over het water. Maar je haar raakt er wel van in de war, dus koos ik vandaag voor tragere veerboot. Je zit als een vorst op het bovendek, met een prachtig uitzicht over de spiegelende brede rivier. De vaartocht heeft een lengte van ongeveer 2,5 km. Je hebt alle tijd en gelegenheid om op je gemak om je heen te kijken. De rivier de Merwede is een van de drukste bevaarde rivieren van Nederland. Dat geeft veel bedrijvigheid van vrachtboten en plezierjachten. Eigenlijk toch nog te snel wordt Woudrichem bereikt. Met een sierlijke draai, met de kop van de veerboot weer richting Gorinchem, meert de kapitein behendig de boot aan de steiger van het vestingstadje. Je ziet daarbij al direct de Gevangenpoort liggen. Dit is de enige overgebleven waterpoort van de vestingwerken. Eind 19e eeuw zaten in de Gevangenpoort gevangenen die leefden op water en brood. Nu zijn de omstandigheden aanzienlijk verbeterd en is in de Gevangenpoort een prima restaurant gevestigd. Je kunt daar tussen 12:00 en 14:00 uur heerlijk lunchen, kan ik naar eigen ervaring melden.

Nu eerst wat feiten. Woudrichem ligt in het Land van Heusden en Altena.Het stadje Woudrichem, dat tevens de hoofdplaats was van het omringende Land van Altena, heeft een veelbewogen historie achter de rug. In 1356 krijgt Woudrichem, ook wel genoemt Woerkum, stadsrecht. Stad en Land van Altena behoorde tot het gewest Holland en maakt pas sinds 1815 deel uit van Noord- Brabant. Tijdens de Arkelse oorlog in 1405, de Tachtigjarige Oorlog en de oorlogen met Frankrijk in 1672 en 1794/95 had het stadje, dat aan de einde van de16e eeuw werd uitgebouwd tot een belangrijke Hollandse vesting, veel te lijden van de belegeringen en plunderingen. In 1556 heerste de pest in de stad. Haar grote bloeitijd kende Woudrichem tussen 1354 tot 1425. Na 1680 wijkt het oorlogsgevaar, het garnizoen wordt kleiner en daarmee neemt ook de welvaart af. Het ontnemen van de vestingstatus van het stadje in 1816 betekent de economische doodsteek en de verpaupering slaat toe. De visserij, die reeds vanaf de Middeleeuwen voor werkgelegenheid zorgde, was in de 19e en het begin van de 20e eeuw de dobber waarop de Woecumse economie dreef.

De Woekummers hadden van oudsher het recht om op grote gedeelten van de Maas en de Merwede te vissen. Het is een bijzonder visrecht. Dit visrecht was verstrekt door de landsheer, niet aan een ridder, een baron of stadsbestuur, maar aan het gewone volk die dit privilege kreeg en wel op 3 juni 1362. Heel Woudrichem stond op z'n kop, toen in 1877 het gemeentebestuur de treurige moed had aan dit eeuwenoude privilege van de burgers te komen.
De armoedige vissers met hun meestal grote gezinnen voelden zich in hun bestaan bedreigd en kwamen tot georganiseerd verzet. Marechaussee en eenheden infanterie uit Loevestein en Gorcum moesten het 'vischoproer' komen bedwingen, er verscheen zelfs een kanonneerboot voor de vesting. Uiteindelijk gaf het gemeentebestuur toe. In 1909 werd - de Coöperatieve Visscherijvereeniging De Hoop - opgericht die tot op heden het visrecht beheert. In de vijftiger jaren verloor de visserij vanwege de vervuiling van de Maas en de Merwede aan belang. Vanwege de restauratie van de vesting, het toerisme en de nieuwbouw buiten de wallen, krijgt de oude stad nu nieuwe impulsen om te overleven.

Ik heb op mijn gemak door het vestingplaatsje gekuierd en veelvuldig vanaf een bank in de zon op de hoge stadswallen lekker lui de bedrijvigheid op de rivier gadegeslagen. Maar er is in Woudrichem nog veel meer te doen. Je kunt bijvoorbeeld het Visserij Museum bezoeken of de Korenmolen, een hoge wit geschilderde stellingmolen, van binnen bekijken. Natuurlijk is een bezoek aan slot Loevestein zeer zeker een aanrader. Je kunt met een voetveertje vanaf de vesting overvaren naar het slot. Ook leuk is een wandelingetje rond de Stadshaven waar je de authentieke zalmschouwen en de bruine vloot van historische zeilschepen kunt bewonderen. Er is daar bij de haven ook een lekker warm zandstrandje langs de rivier waar een stel jonge peuters, onder toeziend oog van een moeder, ijverig in de weer waren met schepjes en zandvormen. Kortweg, het is een zeer genoeglijke plaats om een warme lentemiddag door te brengen. En dan is het tot besluit van deze fijne dag weer leuk om met de veerboot terug naar Gorinchem te varen. Ik kan je deze trip zeer warm aanbevelen!

Naar de webpagina van de GPS wandeling klik hier

Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/