Tijdens het lopen van een wandeltocht door de 'S-Gravenlandse Buitenplaatsen klik hier bij Hilversum zag ik onderweg een informatiepaneel van het Voetstappenpad. Het Voetstappenpad is een 25 km lange historische wandelroute die al in 1939 rond Hilversum is aangelegd en verschillende natuurgebieden doorkruist. Op de grens van hoog en laag worden heidevelden, bossen, landgoederen en weilanden gepasseerd. Dat leek mij wel wat, zo'n lange wandeltocht van 25 km rond om Hilversum van historische oorsprong. Ik heb daarom ook een foto van het paneel gemaakt om het thuis eens allemaal uit te gaan zoeken. Er bleek veel informatie over dit Voetstappenpad op Internet te vinden te zijn en ik vond zelfs een GPS track van de route. Dat maakte het wel helemaal gemakkelijk voor mij! Ik vond een goede startplaats, om de wandeling aan te vangen, in het parkeerterrein van restaurant Groot Kievitsdal, Hilversumse straatweg 19 te Baarn. De wandeling kan ook zonder GPS worden gelopen mits je de wandeling in de richting van de wijzers van de klok loopt. Het voetstappenpad is aan de hand van brede betonnen palen met daarin een witte voetafdruk in het veld te volgen. Ook wordt gebruik gemaakt van kleine rode ovalen plaatjes waarop ook een voet staat afgebeeld. Een plaatje met een streep door de voet betekent dat je een verkeerde weg bent ingegaan. De geschiedenis van het mooie ‘Voetstappenpad’, dat grotendeels binnen de Hilversumse gemeentegrenzen ligt, en toch voornamelijk natuur laat zien, begint in 1938. De Stichting het Gooische Hotelplan vindt dat er meer fiets- en wandelpaden moeten komen om het Gooi aantrekkelijker te maken voor toeristen. Daarop besluit de gemeente Hilversum tot de aanleg van een wandelpad. Na overleg met de toenmalige rentmeester van het Goois Natuurreservaat, de heer W. Burdet, wordt gekozen voor een ongebaand, bewegwijzerd pad, waarop de wandelaar het gevoel zal hebben "door bosch en heide te zwerven". Op enkele plaatsen wordt het historische pad doorsneden door later gebouwde wijken en wegen, zoals Kerkelanden en de A27. De hierdoor noodzakelijke wijzigingen doen echter geen afbreuk aan de aard van de totale rondwandeling. Het is nog steeds een tocht waarbij je als wandelaar, zeer veel verrassende en boeiende stukjes natuur zal tegenkomen. Het pad staat symbool voor het nog steeds aanwezige natuurschoon in het Gooi.
Ik liep de route met een GPS en had daarom de betonnen wegwijzers niet nodig. Zo kon ik dan de route ongestraft tegen de wijzers van de klok in lopen. Dat leek mij gezien de startplaats leuker, omdat je dan al vrij snel over grote uitgestrekte heidevelden zal wandelen. Na het parkeerterrein van Groot Kievitsdal volgt de route, over een brede zandweg, de grens van het uit bos en vijverpartijen bestaande recreatiegebied de Anna's Hoeve. Dan volgt een klein stukje minder fraai gedeelte van de route, als de A27 moet worden gekruist. Na de A27 gaat de wandeling verder over de Zuiderheide. De Zuiderheide is een heidegebied, dat vanaf de oudste woonstee van het Gooi, het Sint Janskerkhof, in de richting van de Eemvallei naar beneden daalt. Op sommige plaatsen geeft dat een schitterend uitzicht. Het gebied is archeologisch en geologisch zeer belangrijk. De "Zeven Bergjes" - het zijn er méér maar dat heeft te maken met het eertijds heilige getal zeven - zoals de grafheuvels genoemd worden, dateren van ongeveer vierduizend jaar geleden. In het Goois Museum te Hilversum is hierover meer informatie te krijgen. Het was op deze mooie zonnige zondag best wel druk op de fietspaden over de heide. Iedereen trok er per fiets of te voet er op uit om van het prachtige zomerweer en de vrije dag te genieten. Veel minder druk was het echter op het Voetstappenpad. Dit pad is hier op de heide niet meer dan een smal vaag spoor door de heidevelden. Het smalle pad door de prachtige stille natuur geeft je het gevoel dat de tijd hier stil heeft gestaan. Ik liep heerlijk van het wandelen te genieten. Na het voorzichtig oversteken van de drukke N525, de verbindingsweg tussen Hilversum en Laren, gaat het nu verder over de Westerheide. De Westerheide is zo genoemd omdat hij ten westen van Laren ligt. Deze hei is van grote archeologische betekenis. Naast de veertien grafheuvels bevindt zich hier een urnenveld dat tot de grootste van Europa behoort. Daarna kruist de wandeling de spoorweg en de provinciale weg N524 tussen Hilversum en Bussum. Het is eigenlijk ongelooflijk dat in zo'n druk bewoonde, en door vele wegen doorkruisde streek, zo veel mooie natuurschoon is te vinden! Je hoort tijdens het wandelen wel eens vaag verkeersgeruis, maar verder lijk je door een onafzienbaar groot natuurgebied te lopen.
De route gaat na het kruisen van de N524 het Spanderswoud binnen. Oorspronkelijk was het Spanderswoud een deel van de grote Gooise heide waar schapen van de Erfgooiers graasden. In 1775 begon men met het ontginnen van de hei. Dit betekende dat op sommige plaatsen zand werd gewonnen, elders werd productiebos aangeplant, en weer elders werden kleine akkers aangelegd. Alles ten gerieve van de landeigenaren. Na 1848 ontstonden er ook parkachtige 'achterbossen' met wandelpaden en waterpartijen bij de 'S-Gravenlands Buitenplaatsen, die ook bekend staan als de 'Gooise Lusthoven'. In 1920 verkochten de eigenaars het Spanderswoud aan de gemeente Hilversum. De gemeente-architect, W.M. Dudok, had grootse plannen met het gebied: villa's en een tramlijn zouden het bos gaan verfraaien. Gelukkig besloot de gemeente Hilversum in 1927 dat het hele Spanderswoud recreatiebos moest blijven. Vanaf 1981 is het beheer gericht op het vormen van een zo natuurlijk mogelijk bos. In 1991 is het Spanderswoud overgedragen aan de Stichting Goois Natuurreservaat. Voordat de route aan het minder mooie stuk door de buitenwijken van Hilversum gaat beginnen, loop je eerst nog te genieten van de bossen en de akkers van het Corversbos. Het Corversbos was omstreeks 1700 een heidegebied. De naam is afkomstig van de eigenaar in de eerste helft van de 19e eeuw, Gerrit Corver van Hooft. In die tijd was het voornamelijk akkerland, omgeven door heggen. In de tweede helft van de 19e eeuw richtte men verschillende percelen in voor de bosbouw, vooral voor de productie van eikenhakhout en naaldhout. In 1934 werd het Corversbos door de toenmalige eigenaresse, mevrouw Blaauw-Six, samen met het landgoed Gooilust, nagelaten aan Natuurmonumenten. De laatste jaren zijn op meerdere plaatsen open plekken gemaakt om bomen die hier van nature thuishoren meer ruimte te geven. Op de akkers verbouwt Natuurmonumenten onder andere winterrogge, zonnebloemen en boekweit. Dit gebeurt zonder bestrijdingsmiddelen, waardoor er veel fraaie akkeronkruiden kunnen groeien.
De buitenwijk Kerkelanden wordt betreden. De oorspronkelijke route van het Voetstappenpad is hier in de Kerkelanden verdwenen door de aanleg van deze grote woonwijk in de jaren 60. In de Middeleeuwen is in dit gebied veen afgegraven, waarna het gedeeltelijk als bouwland is gebruikt. In 1481 werd het land door de Gooise gemeenten geschonken aan de kerk te Naarden. Daar kon men de landopbrengst goed gebruiken voor het herstel van de enorme schade, veroorzaakt door brandstichtende 'Stichtsen' uit Utrecht. Uit die tijd dateert de naam Kerkelanden. De wandeling loopt door de woonwijk zoveel mogelijk door plantsoenen en langs groene singels. Het is hier ook best nog wel aangenaam wandelen. Ik speurde naarstig in het rond of ik ergens een glas koel bier kon scoren, maar er was geen horeca langs de route door de woonwijk te bekennen. Ik liep wel langs een groot overdekt winkelcentrum, maar dat was op deze zondag potdicht. Na het stedelijke gedeelte van de route loop je verder over de Hooneboegse Heide. Heidevelden trekken blijkbaar veel dagjesmensen aan. Ook hier waren de fietspaden weer druk bezet. Op de heide graasden een kudde witte runderen die veel fietsers even deden afstappen om deze opvallende grote witte levende maaimachines van dicht bij te bekijken. Ook op deze heide was het Voetstappenpad niet meer dan een smal voetspoor en heerlijk rustig. De naam Zwarte Berg, van het volgende bosgebied waar de route doorheen loopt, is mogelijk afgeleid van de zwarte humusaarde waaruit de bodem hier bestaat. Ook hier bevond zich eens oerbos. Op het hoogste punt (16,2 m) staan wat beuken. Er is een kleine kans reeën te zien. Daarna wordt eerst de spoorweg Utrecht - Hilversum, en daarna de A27, via een smalle brug voor voetgangers en fietsers, overgestoken. De wandeling gaat verder door De Zuid. De Zuid was in het begin van de eeuw nog een geheel open heide. Het gebied bestaat uit een aantal deelgebiedjes met veelzeggende namen als Bosberg, Hengstenberg, Dassenbos en Erfgooiersbos. Het Dassenbos wordt (weer) af en toe door dassen bezocht. Het laatste stukje van de route loopt door het Cronebos. Dit natuurgebied met reusachtige douglassparren en veel doorgeschoten eikenhakhout is kenmerkend voor het Gooi. De douglassparren zijn eind negentiende eeuw aangeplant op stuifheuvels uit de laatste ijstijd. Door de aanwezigheid van oude bomen komen hier holenbroeders als groene en zwarte specht voor. In het bos zijn twee amfibieënpoelen gemaakt. Het Cronebos is een waardig slot van een prachtige historische wandelroute door een streek, die ondanks de nabijheid van een grote stad als Hilversum, toch nog steeds zoveel prachtige natuurschoon heeft te bieden.
Ik liep de route met een GPS en had daarom de betonnen wegwijzers niet nodig. Zo kon ik dan de route ongestraft tegen de wijzers van de klok in lopen. Dat leek mij gezien de startplaats leuker, omdat je dan al vrij snel over grote uitgestrekte heidevelden zal wandelen. Na het parkeerterrein van Groot Kievitsdal volgt de route, over een brede zandweg, de grens van het uit bos en vijverpartijen bestaande recreatiegebied de Anna's Hoeve. Dan volgt een klein stukje minder fraai gedeelte van de route, als de A27 moet worden gekruist. Na de A27 gaat de wandeling verder over de Zuiderheide. De Zuiderheide is een heidegebied, dat vanaf de oudste woonstee van het Gooi, het Sint Janskerkhof, in de richting van de Eemvallei naar beneden daalt. Op sommige plaatsen geeft dat een schitterend uitzicht. Het gebied is archeologisch en geologisch zeer belangrijk. De "Zeven Bergjes" - het zijn er méér maar dat heeft te maken met het eertijds heilige getal zeven - zoals de grafheuvels genoemd worden, dateren van ongeveer vierduizend jaar geleden. In het Goois Museum te Hilversum is hierover meer informatie te krijgen. Het was op deze mooie zonnige zondag best wel druk op de fietspaden over de heide. Iedereen trok er per fiets of te voet er op uit om van het prachtige zomerweer en de vrije dag te genieten. Veel minder druk was het echter op het Voetstappenpad. Dit pad is hier op de heide niet meer dan een smal vaag spoor door de heidevelden. Het smalle pad door de prachtige stille natuur geeft je het gevoel dat de tijd hier stil heeft gestaan. Ik liep heerlijk van het wandelen te genieten. Na het voorzichtig oversteken van de drukke N525, de verbindingsweg tussen Hilversum en Laren, gaat het nu verder over de Westerheide. De Westerheide is zo genoemd omdat hij ten westen van Laren ligt. Deze hei is van grote archeologische betekenis. Naast de veertien grafheuvels bevindt zich hier een urnenveld dat tot de grootste van Europa behoort. Daarna kruist de wandeling de spoorweg en de provinciale weg N524 tussen Hilversum en Bussum. Het is eigenlijk ongelooflijk dat in zo'n druk bewoonde, en door vele wegen doorkruisde streek, zo veel mooie natuurschoon is te vinden! Je hoort tijdens het wandelen wel eens vaag verkeersgeruis, maar verder lijk je door een onafzienbaar groot natuurgebied te lopen.
De route gaat na het kruisen van de N524 het Spanderswoud binnen. Oorspronkelijk was het Spanderswoud een deel van de grote Gooise heide waar schapen van de Erfgooiers graasden. In 1775 begon men met het ontginnen van de hei. Dit betekende dat op sommige plaatsen zand werd gewonnen, elders werd productiebos aangeplant, en weer elders werden kleine akkers aangelegd. Alles ten gerieve van de landeigenaren. Na 1848 ontstonden er ook parkachtige 'achterbossen' met wandelpaden en waterpartijen bij de 'S-Gravenlands Buitenplaatsen, die ook bekend staan als de 'Gooise Lusthoven'. In 1920 verkochten de eigenaars het Spanderswoud aan de gemeente Hilversum. De gemeente-architect, W.M. Dudok, had grootse plannen met het gebied: villa's en een tramlijn zouden het bos gaan verfraaien. Gelukkig besloot de gemeente Hilversum in 1927 dat het hele Spanderswoud recreatiebos moest blijven. Vanaf 1981 is het beheer gericht op het vormen van een zo natuurlijk mogelijk bos. In 1991 is het Spanderswoud overgedragen aan de Stichting Goois Natuurreservaat. Voordat de route aan het minder mooie stuk door de buitenwijken van Hilversum gaat beginnen, loop je eerst nog te genieten van de bossen en de akkers van het Corversbos. Het Corversbos was omstreeks 1700 een heidegebied. De naam is afkomstig van de eigenaar in de eerste helft van de 19e eeuw, Gerrit Corver van Hooft. In die tijd was het voornamelijk akkerland, omgeven door heggen. In de tweede helft van de 19e eeuw richtte men verschillende percelen in voor de bosbouw, vooral voor de productie van eikenhakhout en naaldhout. In 1934 werd het Corversbos door de toenmalige eigenaresse, mevrouw Blaauw-Six, samen met het landgoed Gooilust, nagelaten aan Natuurmonumenten. De laatste jaren zijn op meerdere plaatsen open plekken gemaakt om bomen die hier van nature thuishoren meer ruimte te geven. Op de akkers verbouwt Natuurmonumenten onder andere winterrogge, zonnebloemen en boekweit. Dit gebeurt zonder bestrijdingsmiddelen, waardoor er veel fraaie akkeronkruiden kunnen groeien.
De buitenwijk Kerkelanden wordt betreden. De oorspronkelijke route van het Voetstappenpad is hier in de Kerkelanden verdwenen door de aanleg van deze grote woonwijk in de jaren 60. In de Middeleeuwen is in dit gebied veen afgegraven, waarna het gedeeltelijk als bouwland is gebruikt. In 1481 werd het land door de Gooise gemeenten geschonken aan de kerk te Naarden. Daar kon men de landopbrengst goed gebruiken voor het herstel van de enorme schade, veroorzaakt door brandstichtende 'Stichtsen' uit Utrecht. Uit die tijd dateert de naam Kerkelanden. De wandeling loopt door de woonwijk zoveel mogelijk door plantsoenen en langs groene singels. Het is hier ook best nog wel aangenaam wandelen. Ik speurde naarstig in het rond of ik ergens een glas koel bier kon scoren, maar er was geen horeca langs de route door de woonwijk te bekennen. Ik liep wel langs een groot overdekt winkelcentrum, maar dat was op deze zondag potdicht. Na het stedelijke gedeelte van de route loop je verder over de Hooneboegse Heide. Heidevelden trekken blijkbaar veel dagjesmensen aan. Ook hier waren de fietspaden weer druk bezet. Op de heide graasden een kudde witte runderen die veel fietsers even deden afstappen om deze opvallende grote witte levende maaimachines van dicht bij te bekijken. Ook op deze heide was het Voetstappenpad niet meer dan een smal voetspoor en heerlijk rustig. De naam Zwarte Berg, van het volgende bosgebied waar de route doorheen loopt, is mogelijk afgeleid van de zwarte humusaarde waaruit de bodem hier bestaat. Ook hier bevond zich eens oerbos. Op het hoogste punt (16,2 m) staan wat beuken. Er is een kleine kans reeën te zien. Daarna wordt eerst de spoorweg Utrecht - Hilversum, en daarna de A27, via een smalle brug voor voetgangers en fietsers, overgestoken. De wandeling gaat verder door De Zuid. De Zuid was in het begin van de eeuw nog een geheel open heide. Het gebied bestaat uit een aantal deelgebiedjes met veelzeggende namen als Bosberg, Hengstenberg, Dassenbos en Erfgooiersbos. Het Dassenbos wordt (weer) af en toe door dassen bezocht. Het laatste stukje van de route loopt door het Cronebos. Dit natuurgebied met reusachtige douglassparren en veel doorgeschoten eikenhakhout is kenmerkend voor het Gooi. De douglassparren zijn eind negentiende eeuw aangeplant op stuifheuvels uit de laatste ijstijd. Door de aanwezigheid van oude bomen komen hier holenbroeders als groene en zwarte specht voor. In het bos zijn twee amfibieënpoelen gemaakt. Het Cronebos is een waardig slot van een prachtige historische wandelroute door een streek, die ondanks de nabijheid van een grote stad als Hilversum, toch nog steeds zoveel prachtige natuurschoon heeft te bieden.
Downloaden GPS track van de route klik hier
Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten