Wandelen langs de heidebeek de Esperloop, een sierlijk lint van bos, heide en grasland door het landschap van de Grotelse Heide 17 km.

Mijn meest trouwe metgezel op al mijn wandeltochten is al jaren mijn GPS van Garmin, de GPSmap 60CSx. Dit apparaat heeft mij nog nooit in de steek gelaten en altijd in de mooiste natuurgebieden het juiste pad gewezen. De GPS is onverslijtbaar degelijk uitgevoerd zodat het ongetwijfeld nog jaren lang trouw dienst kan blijven doen. Toch kriebelde het bij mij om in deze moderne tijden van Ipod en Iphone een nieuwe GPS aan te schaffen, waarmee de bediening ook middels een touchscreen kan plaats vinden. Garmin heeft op deze nieuwe trend ingespeeld door de Oregon serie, met een bediening middels het simpel tippen op de virtuele toetsen op het scherm, uit te brengen. Na lang wikken en wegen besloot ik voor de Oregon 300 te kiezen. Dit mooie nieuwe speeltje moest natuurlijk snel worden uitgeprobeerd. Ik was al een tijdlang van plan om eens over de Grotelse Heide bij Bakel te gaan wandelen. Ik had daarvoor een GPS wandeling door dit gebied uitgezet. Op zaterdag 26 april 2009 was het mooi wandelweer en stapte ik met mijn nieuwe GPS, met de oude GPS voor alle zekerheid als reserve in de rugzak, bij het startpunt op de Beekse Peeldijk bij Bakel uit de auto, om aan een ongetwijfeld prachtige wandeling, met een lengte van 17 km, over de Grotelse Heide te beginnen.

Op de Grotelse Heide is de afgelopen jaren druk aan natuurherstel gewerkt. Zo is de heidebeek de Esperloop in eendrachtige samenwerking tussen Staatsbosbeheer en het Waterschap De Aa, in ere hersteld. Om het open landschap met een vrij meanderende beek terug te krijgen, is de oude beekloop weer uitgegraven en zijn op sommige plaatsen bomen gekapt en stuwen uit de beek verwijdert. Een dam voorkomt dat er voedselrijk water van de landbouwgronden bij Esp de Esperloop instroomt. Afwisseling van bos, heide en grasland zorgt voor verrassende doorkijkjes. Deze overgangsgebieden van dicht naar open zijn heel aantrekkelijk voor allerlei vogels en insekten. Ook een schuwe grazer als het ree voelt zich hier veilig. Het mooie landschap van de Grotelse Heide heeft niet alleen planten en dieren, maar ook wandelaars van alles wat te bieden: naald- en loofbos, grasland, heide, schraallandjes met bijzondere planten, en als sierlijk lint door het landschap de heidebeek Esperloop. Heidebeken als de Esperloop zijn een zeldzaamheid in Nederland. Er is dan ook van alles aan gedaan om de beek in haar oorspronkelijke staat terug te brengen. De Esperloop kan nu weer vrij door het land stromen en allerlei planten en dieren krijgen in en rond het dal weer een kans. Lange tijd werden de gronden langs de Esperloop voor de landbouw gebruikt. Nu wordt de heide die er vroeger stond, weer terug gebracht. Schotse Hooglanders zorgen er voor dat het beekdal en de heide niet kunnen dichtgroeien met bomen en struiken. Zo helpen deze geharde dieren mee om dit landschap op een natuurlijke manier in stand te houden.

Het eerste stukje van de wandeling gaat over een zandweg door een bos met een allegaartje van naald- en loofbomen. Eigenlijk lette ik op dat moment nog niet zo op de natuur om mij heen, omdat ik druk bezig was met met het doorgronden van de functies van de nieuwe GPS. Ik wil namelijk graag de GPS coördinaten van de plaats waar ik een foto maak gelijktijdig met de foto opslaan. Op deze wijze kan ik later via Google earth precies de plaats aangeven waar de foto's zijn gemaakt. Ook de Garmin Oregon 300 kan via een USB-kabeltje met mijn Canon camera communiceren. Dit werkt echter iets anders dan met mijn oude GPS, zodat ik de eerste kilometer druk aan het puzzelen was wat nu de beste instellingen voor de Oregon zouden zijn. Maar al snel kreeg ik weer oog voor de mooie natuur om mij heen! De zandweg door het bos komt uit op een open vlakte waar een grote groep langharige Schotse Hooglanders aan het grazen waren. Het zijn dan wel geen dieren die hier van nature voorkomen, maar dat maakt het schouwspel zeker niet minder mooi. Het bleek al snel dat de route die ik thuis met hulp van de topografische kaart had uitgezet op de schop moest. In nieuw ontwikkelde natuurgebieden loopt nu eenmaal deze kaart hopeloos achter. Sommige delen van de route waren inmiddels door een hek afgesloten, en waren er nieuwe veel belovende voetpaden dwars door de ongerepte natuur aangelegd. Ter plekke ontwikkelde ik een nieuwe route, die mij via een klaphek dwars door de kudde Schotse Hooglanders voerde. Door de lange ruige haren zijn de ogen van deze beesten vrijwel niet te zien. Zij zagen mij echter prima en gromden een beetje naar mij in het voorbijlopen. Het was echter niet gemeend, maar meer voor het gebaar. Het is hier werkelijk heel mooi! Open vlakten worden afgewisseld met groepjes bomen. In principe moet je via gekleurde paaltjes de uitgezette route volgen, maar eigenlijk kan je hier vrij uit door het geweldige mooie landschap struinen.

De wandelroute gaat verder langs de oevers van de vrijuit door het landschap meanderende Esperloop. De oude beekloop van de heidebeek is schitterend hersteld! Daarbij zijn de cultuurhistorie aspecten van het landschap, voordat de herverkaveling alles rechttrok en egaliseerde, volledig in acht genomen. Je ziet er niets meer van dat dit alles pas sinds kort weer in oude glorie is hersteld. De natuur ontwikkeld zich snel. Dat blijkt hier weer! De dotterbloemen langs de beek waren door het warme voorjaarsweer van 2009 al in bloei. Wat een prachtige omgeving om doorheen te wandelen! De Schotse Hooglanders hadden het blijkbaar warm. De kudde, waar ik iets eerder doorheen was gelopen, had zich inmiddels in het water van de beek begeven. Ze stonden allemaal op een rijtje achter elkaar in het verkoelende water. Het valt dan ook niet mee als je zo'n dik bontjasje met je mee draagt, wat je niet even snel bij warm voorjaarsweer uit kan trekken! Ze gromden weer een beetje naar mij, tijdens het voorbij lopen. Ik merkte nu echter dat het grommen uit angst was, want de beesten die nog op de oever stonden gingen angstvallig voor mij opzij. Ik kon nu weer min of meer een stukje van de oorspronkelijk uitgezette route oppakken. Al hoewel ik toch ook nog om een, tot inmiddels rustgebied voor het wild uitgeroepen gebied, moest heen lopen. Dat was helemaal geen straf, want het is hier overal heel mooi wandelen, en vooral ook heel stil. Het was volop weekend, met mooi voorjaarsweer, maar toch kwam ik hier maar een enkele andere wandelaar tegen. Ik kwam op een zandweg een groep koetsen tegen, die door paarden werden getrokken. De mensen in de rijtuigen genoten volop van dit tochtje door de prachtige natuur.

Ik had de route uitgezet om zoveel mogelijk van de Esperloop te ontdekken. Toch wilde ik ook de Aarlesche Vijver eens bekijken, die daar ook in de buurt ligt. Daarom loopt de route via een lus om deze voor zandwinning uitgegraven waterplas heen, om daarna weer bij de heidebeek terug te keren. Dat ommetje heeft een lengte van drie en een halve kilometer. Je kan de oever van de beek ook gewoon blijven volgen, als je deze omweg langs de zandplas te lang vind. Er waren een paar jongens in de zandplas aan het zwemmen. Tenminste, ze probeerde dat, maar aan de kreten van ontzetting te horen was het water daar nog veel te koud voor. De Aarlesche Vijver is behoorlijk groot en de oevers zijn heel mooi begroeid. Je bent wel even bezig om daar om heen te wandelen. Het uitzich over het op deze wandeldag vrijwel rimpelloze grote water is heel mooi. Dan keert de route weer terug naar de heidebeek. Een stukje verder op wordt de Esperloop verlaten en gaat het door weilanden de richting op van Herberg Grotel's Hof. Het terras van het restaurant zat helemaal vol toeristen. De wandeling loopt hier een stukje over een verharde weg. Dan gaat de route rechtsaf weer verder langs de gereconstrueerde Esperloop. Eigenlijk heet de beek hier de Snelle Loop. Op deze plaats heeft de beek, net zoals in vroegere jaren, zijn dubbele loop herkregen, bestaande uit twee beken naast elkaar, gescheiden door een aarden wal. Een van de twee takken van de beek doet nu dienst als vistrap. Deze dubbele loop was het resultaat van jarenlange twisten over gemeentegrenzen en onderhoudsverplichtingen tussen Gemert en Bakel, die teruggaan tot de vijftiende eeuw. Die dubbele loop is in 1947 gedempt. Mooi wandelen is het hier wel! Eigenlijk is het meer struinen want van een pad door het open veld langs de oevers van de beek is nauwelijks sprake. Waterdichte wandelschoenen is hier wel een vereiste. Op een bank, op de plaats waar de twee beeklopen weer bij elkaar komen, heb ik een rustpauze genomen, om lekker in de zon de opgekomen vermoeidheid in de benen weg te laten trekken.

De wandeling verlaat nu de Esperloop voor definitief en gaat de Gemeentebossen Gemert binnen. Eerst wandel je nog bij een rand van een akker langs een gaaf voorbeeld van een hakhoutwal. Een hakhoutwal had vroeger diverse functies. Hij diende niet alleen als omheining van de akkers maar leverde ook brandstof, palen, staken en takkenbossen. In de omgeving van Gemert en Bakel werden houtwallen ook aangelegd als barrière tegen stuifzand, dat een bedrijging vormde voor akkers. Het economische belang van hakhoutwallen is vanaf 1950 nagenoeg geheel verdwenen. Tegenwoordig vormen goed onderhouden hakhoutwallen een zeldzaam en belangrijk cultuurhistorisch element in kleinschalige cultuurlandschappen. Daarnaast zijn zij ook ecologisch van belang, want ze zijn een wijkplaats voor planten en dieren. De druk bereden Bakelseweg (N604) wordt overgestoken. Het laatste stuk van de wandeling gaat afwisselend door bossen en weilanden, voor het grootste gedeelte over een onverharde weg, terug naar het uitgangspunt waar de auto staat geparkeerd. Ondertussen had ik de nieuwe GPS Garmin Oregon 300 al aardig in de vingers gekregen. Ik ben zeer te spreken over het snel werkende touchscreen. De bedieningsinterface zit heel logisch in elkaar. Het kost weinig tijd om onderling tussen de verschillende functies van het apparaat heen en terug te schakelen. Alles gaat bliksemsnel en soepel. Wel is in direct zonlicht het scherm moeilijk af leesbaar, en is het daardoor noodzakelijk om de schermverlichting op maximum in te stellen. Ik had echter de meegenomen reserve batterijen niet nodig. Al met al ben ik zeer tevreden met mijn nieuwe aanwinst! Ook zeer tevreden was ik met de wandeling over de Grotelse Heide want die was werkelijk in een woord schitterend!

Downloaden GPS track van de route klik hier

Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/