Trouwe lezers van mijn wandelblog kunnen het absoluut niet zijn ontgaan dat ik een groot liefhebber ben van het wandelen. Ik kan van een wandeltocht door mooie natuur zeer genieten. In mijn omgeving probeer ik voortdurend, als een soort van zendeling, anderen voor het wandelen enthousiast te maken. Met een aantal leden van de eetclub maak ik regelmatig stadswandelingen in mooie historische stadjes. Lekker uitgebreid dineren in een restaurant is daarbij het hoofddoel. Wandelen door een mooi stadje is prettig, maar is eigenlijk op zo'n moment bijzaak. Het wandelen door bossen, heide en velden hebben de leden van de eetclub, op een enkele uitzondering na, verder nooit kunnen boeien. Ik ben er van overtuigd dat ze daar stuk voor stuk een sterke afkeer van hebben. Ik dring dan ook niet verder aan. Ik wandel nu eenmaal ook graag alleen. Dat geeft mij alle gelegenheid en de tijd, zonder anderen op te houden, onderweg uit te leven in het maken van foto's en video's. Er zijn echter uitzonderingen. Mijn zus is hier een van, daar wandel ik graag mee! Ze moppert onderweg wel eens een beetje, dat ik niet opschiet met wandelen, en meer bezig ben met fotograferen, maar dat is eigenlijk niet gemeend. Sinds enige tijd is er nog iemand in beeld gekomen waar ik ook heel graag mee wandel. Het is een vriendin die ik al jaren ken. Het wandelen door de natuur kon haar tot nu toe niet boeien. Ik was dan ook zeer aangenaam verrast toen ze een tijdje terug aangaf 'open te staan' voor het serieuze wandelwerk. Er moesten eerst goede wandelschoenen worden gekocht, want die had ze nog niet. Ze had tot nu toe alleen nog maar op verharde wegen gelopen. Op maandag 6 april 2009 was het een prachtige lentedag en hebben mijn vriendin en ik een wandeltocht met een lengte van 11 km gemaakt door het natuurreservaat De duivelsberg in Berg en Dal. Wij hadden broodjes in de rugzak bij ons, die door mijn vriendin vooraf vroeg in de morgen, zo vers als het maar kon, waren klaar gemaakt.
Helemaal tegen de Duitse grens in Berg en Dal ligt de Duivelsberg, een natuurreservaat van 125 ha. Het is een deel van de stuwwal ten oosten van Nijmegen, een landschap dat ontstaan is toen zo'n 200.000 jaar geleden een dikke laag pakijs uit het noorden de bodem als de rimpels in een tafelkleed omhoog schoof. Er zijn flinke hoogteverschillen en wandelaars spreken dan ook wel eens van een duivelse klim. Over een echte verklaring voor de naam Duivelsberg bestaat geen zekerheid. Volgens een van de overleveringen was er ooit op de top een offerplaats voor heksen. Anderen zeggen dat De Duivelsberg zijn naam ontleent aan het gebied 'de Duffel' waar je op uit kijkt. De Duivelsberg is een bosgebied met veel loofbomen op de hellingen. Bij een wandeling op de Duivelsberg zijn op een hoog punt ook de resten van de middeleeuwse burcht Mergelpe te vinden. Vanaf de 'motte', de hooggelegen versterking in het midden van deze burcht, is er een mooi uitzicht op de omgeving. Van dat uitzicht valt ook op andere plaatsen te genieten, bijvoorbeeld bij het terras van het veel bezochte pannenkoekenrestaurant De Duivelsberg. Of zo maar onverwacht op een plaats waar de bospercelen worden afgewisseld met verscholen akkertjes en weilanden met hagen en greppels, wat verrassende doorkijkjes geeft.
De middeleeuwse burcht, Mergelpe is gebouwd door Graaf Balderik en zijn vrouw Adela. Gravin Adela van Hamaland was volgens de overlevering en trotse en voor die tijd ongewoon machtige vrouw. Zij stond op voet van oorlog met haar zuster Lutgarde, de abdis van het klooster op de Eltenerberg. Toen hun vrome vader al zijn wereldlijke bezittingen aan het klooster schonk, erfde Adela niets. Zij trouwde met Graaf Balderik om een sterke partner te hebben in de strijd om haar erfdeel. Balderik liet zich door zijn echtgenote meeslepen in allerlei conflicten. Toen Lutgarde in 995 plots overleed, werd Adela er van verdacht haar te hebben vergiftigd. Maar er speelden zich nog meer duistere zaken rondom de Duivelsberg af: lees en huiver! De Duivelsberg en de Duffel behoorden aan Graaf Balderik. Hij was rijk, machtig en ambieerde de positie van opperbevelhebber. Maar ook Graaf Wichman van Vreden aasde op deze positie. Met hun privélegers van boeren en ridders bestreden Balderik en Wichman elkaar op leven en dood. Totdat het de keizer te gek werd. Hij dwong beide graven zich te verzoenen. Balderik nodigde Wichman uit voor een vredesmaal op zijn burcht Upladen in Montferland. Maar op weg naar huis liep Wichman in een hinderlaag en werd op laffe wijze vermoord! Iedereen verdacht Balderik en Adela van de moord. De keizer veroordeelde het echtpaar: zij moesten hun bezit opgeven. De burcht Upladen werd belegerd en Balderik nam de benen. Hij overleed in 1021 en ligt begraven in Zyfflich, aan de voet van de Duivelsberg.
Al direct na het startpunt klimt de wandelroute de steile helling naar de Duivelsberg op. Sommige wandelaars hebben het hier op dit stukje helling over de duivelse klim van de Duivelsberg. Het voortdurend klimmen en dalen is op de gehele verdere wandelroute het geval. Bijna alle heuvels in dit gebied worden op de route aangedaan. Dat maakt de wandeling wel zwaar, maar het lijkt hierdoor of je ergens in het buitenland, in bijvoorbeeld de Ardennen, aan het wandelen bent en dat is heel leuk. Mijn vriendin liep heel soepeltjes de eerste helling op deze wandeldag omhoog. Ze deed dat echt geweldig. Nu is ze klein van stuk dus dat maakt het wel gemakkelijker. Met mijn gewicht en lengte kost dat duidelijk meer zweetdruppeltjes. Al het gezwoeg omhoog wordt uit eindelijk beloond met een prachtig weids uitzicht over het Rijndal. Het uitzichtpunt is de kleinste motte van de twee mottes van de burcht Mergelpe. De grote motte, de eigenlijke burcht op de Duivelsberg, ligt daarnaast. Ook hier loopt de wandelroute recht overheen, dus je moet nog een stukje verder omhoog klimmen. Daarna kom je voorbij het pannenkoekenrestaurant. Wij hadden broodjes en drinken bij ons dus liepen verder. Als ik met mijn zus wandel loopt zij dikwijls ver voor mij uit. Wandelen met mijn vriendin is precies andersom. Zij loopt achter mij, en volgt mijn voetstappen heel zorgvuldig. De gedachte hier achter is waarschijnlijk: "als Joop plotsklaps voor mij in de modder van het voetpad verdwijnt, ben ik in iedergeval bijtijds gewaarschuwd"! Het begon op deze mooie voorjaarsdag al goed warm te worden. Ik trok schielijk mijn jas uit om in overhemd verder te wandelen. De Duivelsberg is een schitterende afwisselend natuurgebied. Dan weer loop je door een dicht hellingbos, om even later langs de rand van een weide, van een prachtig weids uitzicht over een dal te kunnen genieten.
Wij kregen honger. Het was tijd voor de lunch. Ik wist daar een hele geschikte bank voor, in de zon, uit de wind, met een prachtig uitzicht over de heuvels. Mijn vriendin had werkelijk aan alles gedacht. Eerst je vingers schoon maken met een verfrissingdoekje. Daarna heerlijke verse broodjes, rijk belegd met vlees en salade. Heel zorgvuldig apart van elkaar, om en om, verpakt in plastic, zodat je je vingers schoon hield. En natuurlijk waren de servetjes en een afvalzakje niet vergeten. Dat was werkelijk smullen geblazen! Tot besluit van de heerlijke lunch 'uit de rugzak' kon ik nog kiezen uit een doos vol met in plastic verpakte cake, krakelingen, ontbijtkoek besmeerd met roomboter en krokante zoute kaakjes. Wat een verwennerij! Wat had ik het deze dag goed getroffen! De catering is bij mijn vriendin absoluut in goede handen! Er was rondom de bank tijdens het eten ook genoeg vertier ter ontspanning. Er kwamen diverse andere wandelaars voorbij. Een stel vriendinnen hadden de grootste moeite met de routebeschrijving en de kaart. Wij zagen ze een aantal malen voorbij komen. Steeds probeerden ze weer een ander pad, maar kwamen dan toch weer terug. Ik beloofde ze een stukje cake uit de rijk gevulde doos van mijn vriendin als ze de volgende keer weer voorbij zouden komen. Het waren ondertussen al hele goede bekenden van ons geworden.
Wij waren hier bij de Duivelsberg om te lopen en niet alleen maar om lekker in de zon te lunchen. Wij stappen dus weer op. Uitbuiken kan je in dit natuurgebied wel, want de route ging weer voor de verandering een heuvel opwaarts. Wij liepen voorbij een mooi gelegen donkere poel in het bos. Een prachtig stukje recycling van de natuur, waarbij dode bladeren en ander natuurlijk afval worden omgezet in nuttige stoffen, die door de natuur weer kunnen worden hergebruikt. Een 'poel des verderfs' zo vond mijn vriendin, terwijl ze met opgetrokken neus in een wijde boog om de toch wel onwelriekende poel heen liep. Tja, eigenlijk heeft ze wel gelijk. Als je onverhoopt in de modder van de poel weg zou zakken, loopt het vast niet goed met je af. Even verder op zagen wij een hert voor ons weg vluchten. Een prachtig gezicht wat wij zeer konden waarderen. Als het hert stil was blijven staan hadden wij het nooit opgemerkt. Ondanks dat de bewoonde wereld hier niet ver vandaan ligt, is het in de hellingbossen van Berg en Dal heel stil en wondermooi. De wandeling loopt een klein stuk over een verharde weg. Het soort wegen waar mijn vriendin voorheen alleen maar op liep. Ze vond het asfalt eigenlijk toch wel gemakkelijk lopen, zo bekende ze eerlijk. Dat neemt niet weg dat ze daarna vol overgave het volgende stuk van de route, over een smal slingerend bospaadje, door een ruig stukje natuur, heuvel op en heuvel afwaarts, trouw in mijn voetspoor, verder vervolgde. Op een gegeven moment duikt de route via een diep uitgesleten droge beekbedding omlaag, een diep dal in. Wat een prachtige onhollandse natuur is het hier toch! Het is geen wonder dat er in het begin van de negentiende eeuw zoveel Nederlandse kunstenaars zich in dit mooie gebied vestigde. Ze vonden hier door de schilderachtige omgeving veel inspiratie bij het maken van nieuwe kunstwerken.
Het laatste stuk van de wandeling loopt door het dal Palland, langs akkers en weilanden, die tegen een helling aan liggen. De verschillende percelen zijn hier van elkaar gescheiden door natuurlijk aangelegde houtwallen, vlecht- en tuunheggen en graften, in plaats van het nu zo gebruikelijke prikkeldraad. Dus eigenlijk zoals het vroeger overal in Europa het geval was, toen het prikkeldraad nog niet was uitgevonden. De Stichting Nederlands Cultuurlandschap heeft hier in het dal Palland de oude perceelafbakingen gereconstrueerd. En na de zoveelste helling omhoog lopen kwam dan toch de confortabele auto weer in het zicht. Ik kreeg van mijn vriendin de doos met overgebleven krakelingen, ontbijtkoek, cake en zoutjes mee naar huis. Ik geloof dat zij mij ondertussen heeft vergeven dat ik ze op deze wandeldag zoveel duivelse hellingen omhoog liet zwoegen. Ik meen zelfs te bespeuren dat ze binnenkort best nog wel eens een GPS wandeling over onverharde, soms modderige bospaden, en langs duistere 'poelen des verderfs', met mij wil gaan lopen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten