In de herfst, als de bomen in het bos nog niet de herfstkleuren hebben aangenomen, mag ik graag door het polderlandschap van de Alblasserwaard wandelen. Door de lager staande zon zijn de bossen door de diepe schaduwpartijen dan naar mijn smaak te donker, koud en eigenlijk een beetje somber. De polders daar in tegen zijn bij zonnig herfstweer prachtig helder en heerlijk om doorheen te wandelen. Je ziet er grote groepen watervogels of roofvogels die, klapwiekend stilstaand in de lucht, uit zijn op het verschalken van een argeloze muis of reptiel. Al dit moois ligt maar op een steenworp afstand van Gorinchem. Op vrijdag 10 oktober 2008 was het weer zo'n mooie zonnige herfstdag. Heerlijk weer om een mooie GPS wandeling door de polders van de Alblasserwaard te gaan lopen. De route start bij de kerk in Bleskensgraaf en heeft een lengte van 13 km. Behalve door het vlakke polderlandschap loopt de route ook over Den Donk van Brandwijk. Al van ver zie je deze 6 meter hoge bult in het verder zo vlakke polderlandschap liggen. Op deze heuvel ligt het dorpje Den Donk. Vanaf de hoogte van Den Donk heb je een mooi uitzicht over de omringende polders en de naast gelegen vliet.
Vijf duizend jaar geleden was de Alblasserwaard een groot moeras, doorsneden door rivieren en kreken. Verspreid in deze natte vlakte lagen zo'n honderd hoge, droge stukjes land, meestal nog geen hectare groot. Ze waren voor de mensen die toen het rivieren gebied bewoonden hoogst aantrekkelijke plekken. Van hieruit hielden ze jacht- en visexpedities in de omgeving. Deze prehistorische 'steunpunten' kennen wij als 'de donken', karakteristieke plekken in de Alblasserwaard. Ze zijn ontstaan na de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden. De Rijn en de Maas vormden op hun weg naar de Noordzee brede rivierdalen, waar de rivieren grind en grofzand afzetten. Dat zand waaide op tot duinen met een hoogte van wel 20 meter. Deze rivierduinen worden donken genoemd. De meeste donken zijn in latere eeuwen afgedekt met door meters dikke lagen klei en veen. Van een paar donken steken de toppen nog steeds boven het maaiveld uit, zoals de Donk van Brandwijk, waar de GPS wandeling over heen voert.
Vanaf de kerk in Bleskensgraaf volgt de wandelroute eerst een stukje de verharde weg die langs de Graafstroom loopt. In de zonnige bleekblauwe herfsthemel dreven een paar pastelkleurige schapenwolken. De herfstzon trok brede zilveren banen over het wel 20 meter brede water van de Graafstroom. Een prachtig mooi plaatje! Een bijna volmaakt voorbeeld van het oude polderlandschap. Je loopt langs vele mooie doorkijkjes op het water. Dan kijk je uit over een mooi aangelegde tuin bij een vila, of dan weer over een steiger aan het verder zo spiegelgladde water, waarlangs boten van vissers en boeren gelegen zijn. Wat verder op zie je aan de overkant van het water de Wingerdse Molen liggen. Deze molen, van het type 'Wipmolen', is een watermolen en heeft als bestemming het droogmalen van de polder Wijngaarden (500 ha). De molen wordt nu nu nog steeds, naast de elektrische bemaling, door vrijwilligers in werking gehouden om de polder te bemalen.
Dan wordt de verharde weg langs de Graafstroom verlaten en slaat de route linksaf, over het erf van een op biologische wijze bedreven boerderij, de polders in. Je moet hier op het erf over een hek klimmen. Laat je niet afschrikken door de hevig blaffende hond. Deze hond van de boer voldoet volledig, voor 100 procent, aan het spreekwoord 'Blaffende honden bijten niet'. De hond trekt zich direct, na al het gemaakte kabaal, weer schielijk terug in de stal waar hij gewoonlijk ligt te slapen. De wandeling gaat dwars door de weilanden over een vochtig graspad verder. De route is aangegeven middels stickers op palen en hekken, met pijlen, met daarop de tekst 'natuurpad'. In het verre verleden heb ik deze route ook al eens gelopen, maar dan nog zonder GPS apparaat. De weilanden en sloten zijn bevolkt met grote hoeveelheden watervogels. Soms vliegen ze, verschrikt door deze vreemde indringer in hun vogelrijk, de lucht in om even verder op weer neer te strijken. Statig kwam een grote witte ooievaar over mij heen gevlogen. Wat verder op zag ik een roofvogel stil klapwiekend hoog in de lucht hangen. De roofvogel zag kennelijk een prooi en liet zich bliksemsnel uit de lucht naar beneden vallen. Het tot dan toe hoorbare verkeerslawaai van de weg langs de Graafstroom is hier midden in de weilanden gereduceerd tot een nauwelijks nog waarneembare achtergondruis. Dit is de Alblasserwaard op zijn best!
Aan het einde van het graspad door de weilanden moet weer een hek worden beklommen. Daarna gaat de wandeling weer verder over een verharde weg. Veel auto's rijden hier niet. Het lopen is hier best wel gemakkelijker dan over het graspad en de uitzichten over het weidse polderlandschap zijn even adembenemend mooi. Dan komt de heuvel van Den Donk in het zicht. Behalve de bewoners, mag je verder hier niet met de auto komen. Wandelaars en fietsers hebben hier dus het rijk voor zich alleen. Bij een picknickbank heb ik een broodje gegeten. Vlak bij de bank staat een informatiebord. Daarop lees ik dat donken, zoals ook op deze plek, waardevolle vindplaatsen zijn van archeologisch materiaal. De vroegste bewoners van deze streek hebben hier hun sporen achtergelaten. De donken zijn dan ook niet alleen markante punten in het landschap, maar ook belangrijke archieven uit de prehistorie. Het broodje en de informatie van het paneel zijn verzwolgen. Tijd om op te stappen en de wandeling te vervolgen. Op De Donk ligt een klein hertenkamp. Een groot damhert ging er eens op zijn mooist voor staan, om zijn grote mooie gewei trots aan de lens van mijn camera te tonen.
De wandeling gaat langs de wetering met de lange naam Groote of Achterwaterschap verder. Aan je rechterhand ligt de hoge rietkraag van de wetering en kan je daar over heen nog net het water zien liggen. Links en rechts van de wetering liggen De Donkse Laagten, een natuurgebied, waar de GPS wandeling naar is vernoemd. Het is hier heerlijk wandelen. Prachtige uitzichten over de natte hooilanden van het zonnige polderlandschap. Veel mensen waren door het mooie herfstweer naar buiten gelokt en zo nu en dan kwam ik een fietser of wandelaar op het pad langs de wetering tegen. De Donkse Laagten is als natuurgebied in het bezit van Staatsbosbeheer. Even verder op kom je langs een eendenkooi. De kooi is nog steeds in gebruik. De eendenkooi ligt in een stiltezone met een diameter van 1130 meter. Hierbinnen mag de kooiker anderen verbieden iets te doen wat de eenden kan verstoren. Dit heet het afpalingsrecht. De kooicirkel wordt door borden langs het pad aangegeven. De route steekt middels de Donkse Brug de wetering over. De wandeling gaat aan de andere zijde van de wetering over het gras van de oever verder. In de winter is het in het natuurgebied allesbehalve stil. Soms foerageren en rusten er wel 15.000 kolganzen en tussen de 500 en 1000 brandganzen. Ook nu in de herfst zal je hier veel vogels zien.
De wetering loopt in een ruime bocht de richting van een windmolen op. Een typisch Hollands plaatje: de weidse stille polders, de wetering met de rietkraag er langs, en de wieken van een windmolen die ter hoogte van de horizon daar boven uitsteken. Wat later kom je langs de molen. Het is er een van het type wipmolen en dient om de polder Kortenbroek te bemalen. Zes kilometer verder op langs de oever van deze wetering, de Groote of Achterwaterschap, vind je de vele molens van de Kinderdijk. De route verlaat nu echter hier bij de molen de oever van de wetering en gaat, linksaf over de Zijdebrug, weer de richting op van de Graafstroom. Het eerste stuk over het fietspad langs een drukke provinciale weg. Wat verder op gaat de wandeling weer verder over verharde wegen door de rustige stille polder Noordzijde. Hier is maar weinig autoverkeer. Via een weg, omzoomd met prachtige witte stammen van hoge oude berkenbomen, wordt de weg langs de Graafstroom bereikt. Nu is het nog maar goed 2 km wandelen langs prachtige boerderijen voor je weer bij het uitgangspunt bij de kerk in Bleskensgraaf terug bent. Dit is werkelijk een hele mooie, niet al te lange, polderwandeling die in elk jaargetijde zeer de moeite van het lopen waard is!
Vijf duizend jaar geleden was de Alblasserwaard een groot moeras, doorsneden door rivieren en kreken. Verspreid in deze natte vlakte lagen zo'n honderd hoge, droge stukjes land, meestal nog geen hectare groot. Ze waren voor de mensen die toen het rivieren gebied bewoonden hoogst aantrekkelijke plekken. Van hieruit hielden ze jacht- en visexpedities in de omgeving. Deze prehistorische 'steunpunten' kennen wij als 'de donken', karakteristieke plekken in de Alblasserwaard. Ze zijn ontstaan na de laatste ijstijd, zo'n 10.000 jaar geleden. De Rijn en de Maas vormden op hun weg naar de Noordzee brede rivierdalen, waar de rivieren grind en grofzand afzetten. Dat zand waaide op tot duinen met een hoogte van wel 20 meter. Deze rivierduinen worden donken genoemd. De meeste donken zijn in latere eeuwen afgedekt met door meters dikke lagen klei en veen. Van een paar donken steken de toppen nog steeds boven het maaiveld uit, zoals de Donk van Brandwijk, waar de GPS wandeling over heen voert.
Vanaf de kerk in Bleskensgraaf volgt de wandelroute eerst een stukje de verharde weg die langs de Graafstroom loopt. In de zonnige bleekblauwe herfsthemel dreven een paar pastelkleurige schapenwolken. De herfstzon trok brede zilveren banen over het wel 20 meter brede water van de Graafstroom. Een prachtig mooi plaatje! Een bijna volmaakt voorbeeld van het oude polderlandschap. Je loopt langs vele mooie doorkijkjes op het water. Dan kijk je uit over een mooi aangelegde tuin bij een vila, of dan weer over een steiger aan het verder zo spiegelgladde water, waarlangs boten van vissers en boeren gelegen zijn. Wat verder op zie je aan de overkant van het water de Wingerdse Molen liggen. Deze molen, van het type 'Wipmolen', is een watermolen en heeft als bestemming het droogmalen van de polder Wijngaarden (500 ha). De molen wordt nu nu nog steeds, naast de elektrische bemaling, door vrijwilligers in werking gehouden om de polder te bemalen.
Dan wordt de verharde weg langs de Graafstroom verlaten en slaat de route linksaf, over het erf van een op biologische wijze bedreven boerderij, de polders in. Je moet hier op het erf over een hek klimmen. Laat je niet afschrikken door de hevig blaffende hond. Deze hond van de boer voldoet volledig, voor 100 procent, aan het spreekwoord 'Blaffende honden bijten niet'. De hond trekt zich direct, na al het gemaakte kabaal, weer schielijk terug in de stal waar hij gewoonlijk ligt te slapen. De wandeling gaat dwars door de weilanden over een vochtig graspad verder. De route is aangegeven middels stickers op palen en hekken, met pijlen, met daarop de tekst 'natuurpad'. In het verre verleden heb ik deze route ook al eens gelopen, maar dan nog zonder GPS apparaat. De weilanden en sloten zijn bevolkt met grote hoeveelheden watervogels. Soms vliegen ze, verschrikt door deze vreemde indringer in hun vogelrijk, de lucht in om even verder op weer neer te strijken. Statig kwam een grote witte ooievaar over mij heen gevlogen. Wat verder op zag ik een roofvogel stil klapwiekend hoog in de lucht hangen. De roofvogel zag kennelijk een prooi en liet zich bliksemsnel uit de lucht naar beneden vallen. Het tot dan toe hoorbare verkeerslawaai van de weg langs de Graafstroom is hier midden in de weilanden gereduceerd tot een nauwelijks nog waarneembare achtergondruis. Dit is de Alblasserwaard op zijn best!
Aan het einde van het graspad door de weilanden moet weer een hek worden beklommen. Daarna gaat de wandeling weer verder over een verharde weg. Veel auto's rijden hier niet. Het lopen is hier best wel gemakkelijker dan over het graspad en de uitzichten over het weidse polderlandschap zijn even adembenemend mooi. Dan komt de heuvel van Den Donk in het zicht. Behalve de bewoners, mag je verder hier niet met de auto komen. Wandelaars en fietsers hebben hier dus het rijk voor zich alleen. Bij een picknickbank heb ik een broodje gegeten. Vlak bij de bank staat een informatiebord. Daarop lees ik dat donken, zoals ook op deze plek, waardevolle vindplaatsen zijn van archeologisch materiaal. De vroegste bewoners van deze streek hebben hier hun sporen achtergelaten. De donken zijn dan ook niet alleen markante punten in het landschap, maar ook belangrijke archieven uit de prehistorie. Het broodje en de informatie van het paneel zijn verzwolgen. Tijd om op te stappen en de wandeling te vervolgen. Op De Donk ligt een klein hertenkamp. Een groot damhert ging er eens op zijn mooist voor staan, om zijn grote mooie gewei trots aan de lens van mijn camera te tonen.
De wandeling gaat langs de wetering met de lange naam Groote of Achterwaterschap verder. Aan je rechterhand ligt de hoge rietkraag van de wetering en kan je daar over heen nog net het water zien liggen. Links en rechts van de wetering liggen De Donkse Laagten, een natuurgebied, waar de GPS wandeling naar is vernoemd. Het is hier heerlijk wandelen. Prachtige uitzichten over de natte hooilanden van het zonnige polderlandschap. Veel mensen waren door het mooie herfstweer naar buiten gelokt en zo nu en dan kwam ik een fietser of wandelaar op het pad langs de wetering tegen. De Donkse Laagten is als natuurgebied in het bezit van Staatsbosbeheer. Even verder op kom je langs een eendenkooi. De kooi is nog steeds in gebruik. De eendenkooi ligt in een stiltezone met een diameter van 1130 meter. Hierbinnen mag de kooiker anderen verbieden iets te doen wat de eenden kan verstoren. Dit heet het afpalingsrecht. De kooicirkel wordt door borden langs het pad aangegeven. De route steekt middels de Donkse Brug de wetering over. De wandeling gaat aan de andere zijde van de wetering over het gras van de oever verder. In de winter is het in het natuurgebied allesbehalve stil. Soms foerageren en rusten er wel 15.000 kolganzen en tussen de 500 en 1000 brandganzen. Ook nu in de herfst zal je hier veel vogels zien.
De wetering loopt in een ruime bocht de richting van een windmolen op. Een typisch Hollands plaatje: de weidse stille polders, de wetering met de rietkraag er langs, en de wieken van een windmolen die ter hoogte van de horizon daar boven uitsteken. Wat later kom je langs de molen. Het is er een van het type wipmolen en dient om de polder Kortenbroek te bemalen. Zes kilometer verder op langs de oever van deze wetering, de Groote of Achterwaterschap, vind je de vele molens van de Kinderdijk. De route verlaat nu echter hier bij de molen de oever van de wetering en gaat, linksaf over de Zijdebrug, weer de richting op van de Graafstroom. Het eerste stuk over het fietspad langs een drukke provinciale weg. Wat verder op gaat de wandeling weer verder over verharde wegen door de rustige stille polder Noordzijde. Hier is maar weinig autoverkeer. Via een weg, omzoomd met prachtige witte stammen van hoge oude berkenbomen, wordt de weg langs de Graafstroom bereikt. Nu is het nog maar goed 2 km wandelen langs prachtige boerderijen voor je weer bij het uitgangspunt bij de kerk in Bleskensgraaf terug bent. Dit is werkelijk een hele mooie, niet al te lange, polderwandeling die in elk jaargetijde zeer de moeite van het lopen waard is!
Downloaden GPS track van de route klik hier
Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten