De wandeling begint vanaf het parkeerterrein van Kasteel Doorwerth. Het is niet voor het eerst dat ik een wandeltoch over de steile heuvelrand van de overgang van de hoge zandgronden van de Veluwe, naar het laag gelegen Rijndal, maak. Deze streek blijft mij voortdurend boeien. De beukenbossen op de hellingen zijn mooi en de uitzichten over het Rijndal indrukwekkend. Tussen de bossen liggen knusse weilanden die bevolkt zijn met paarden. Het is duidelijk dat er in deze streek vele paardliefhebbers wonen die over de nodige middelen beschikken om een aantal rijpaarden op na te kunnen houden. Het kasteel Doorwerth is indrukwekkend. Ik heb er voor de zoveelste maal een fotoronde om heen gemaakt. Het blijft mij boeien.
De jaren 1672 en 1673 waren trieste jaren voor de Nederlandse kastelen. Franse troepen trokken door ons land en hielden in vele delen van het land huis. Ze verwoestten vele middeleeuwse kastelen. Een aantal daarvan werd weer in het begin van de achttiende eeuw opgebouwd. Daarom hebben verscheidene Nederlandse 'kastelen' nu een achttiende eeuws uiterlijk. Kasteel Doorwerth was in die tijd het eigendom van een Deense edelman, Anton, rijksgraaf van Aldenburg. Hij was een bloedverwant van de Deense koning en was er in geslaagd een vrijgeleide (een zogenaamde 'sauve-garde') te verkrijgen voor zijn Gelderse eigendommen, dat betekende dat de Franse troepen het 'buitenlandse' bezit tijdens hun campagnes moesten sparen voor oorlogshandelingen. En zo ontkwam kasteel Doorwerth dit keer aan een rigoureuze vernietiging.
Het was op deze zondag 7 maart 2010 behoorlijk koud maar de zon scheen lekker en dan is het wandelen aangenaam. Via de oprijlaan wordt het kasteel verlaten en gaat de wandeling even verder op door een smal beekdal de steile heuvelrand omhoog. De hoogte verschillen bedragen hier zo'n 40 meter. Voor ons gewoonlijk platte polderlandje lijkt het een indrukwekkende hoogte. Eenmaal boven loopt de route langs een weiland vol met rijpaarden verder de richting op van de Cardanusbossen. Hier had ik nog nooit gelopen dus het werd tijd om ook dat stukje bos eens te gaan verkennen. Het bos was zo juist uitgedund. Dat zag er wel een beetje kaal uit zo, maar dat is natuurlijk maar tijdelijk. Binnen de kortst mogelijke tijd zal de ondergroei weer uitgelopen zijn. Een ouder echtpaar, wat in de buurt woonde, mopperde er wel over tegen mij. Ze vonden het een schande dat de bosarbeiders zo te keer gegaan waren in hun gelliefde wandelbos.
Op het landgoed Duno in Heveadorp in de gemeente Renkum, stond tot in de negentiende eeuw een landhuis, dat was gebouwd in opdracht van Mr. A.F.O. Bombé Vatebender, die het landgoed in erfpacht had verkregen. Hij noemde zijn huis Duunoog. Een volgende eigenaar liet de oude villa vervangen; dit huis kreeg de naam Duno. In 1931 kwam het landgoed in handen van Het Geldersch Landschap. Op het oostelijke deel van het landgoed ligt de walburcht de Duno, die ook wel Hunneschans wordt genoemd. Om verwarring met de Hunneschans in Uddel te vermijden kan de walburcht op de Duno beter met de naam Duno worden getooid. Bovendien hebben de Hunnen, noch de hunebedden iets met deze walburcht te maken.
De walburcht van de Duno dateert vermoedelijk uit de periode van kort voor het jaar 1000. De walburcht is ongeveer 43 meter breed en loopt met een lengte van circa 90 meter langs de rand van de stuwwal. Aan drie zijden loopt er een circa drie meter hoge wal rond het binnenterrein. Aan de buitenzijde van de wal ligt een droge gracht, die hier en daar vele meters diep is. De toegang tot de walburcht ligt aan de noordzijde en is nu gekenmerkt door houten vlechtwerk aan de zijkanten. De wandelroute loopt over dit terrein van de burcht. De uitzichten hier vandaan over het Rijndal zijn fantastisch mooi. Recht beneden je zie je de rijnaken over de rivier varen. Recente onderzoekingen hebben uitgewezen, dat deze walburcht één van de walburchten is geweest van waar het beruchte echtpaar Adela en Balderik hun macht over het rivierengebied van hier tot de Elterberg toe, hebben uitgeoefend. De andere walburchten, die door dit echtpaar zijn gebruikt, zijn de dubbele walburcht Mergelp op de Duivelsberg in de gemeente Ubbergen en de bijzonder grote walburcht met motte op Montferland.
Klimmen zal je op deze wandelroute! Ik heb de route speciaal op de hoogte lijnen van de topografischekaart uitgezet met als doel om volop van de heuvesl, uitzichten en beekdalen te kunnen genieten. Dat maakt de route wel zwaar en je zal de schaarse zitbanken onderweg dan ook steeds weer met enthousiasme begroeten. Door de diepe erosie-dalen zijn de hoogteverschillen aanzienlijk. Dankzij de vele overgangen in hoogte, vochtigheidsgraad en ondergrondis de Duno rijk aan wilde planten. De talrijke beekjes en vijvertjes aan de voet van de stuwwal vormen een geliefde verblijfplaats voor padden, kikkers en de kleine water-salamander. Ook de ijsvogel houdt zich hier graag op.
De brug die je op de wandelroute passeert behoort, net als de watervallen en vijvers in het Cascadedal, tot de parkversierselen en stammen van begin 20ste eeuw. De stenen waarmee de brug is versierd, zijn zwerfstenen uit de ijstijd. Aan de dalkant vormt een deel van de stenen het woord ‘Duno’. Merkwaardig is dat de ‘n’ in spiegelbeeld is geschreven. De Italiaanseweg, even verderop, is in 1848 door de toenmalige eigenaar van de Duno, baron van Brakel, aangelegd als verlengstuk van de Wolfhezerweg. Aan beide kanten van de weg zijn inlandse eiken geplant, waarbij toen al zorgvuldig rekening gehouden is met de beuken die daar
stonden: de weg is langs de beuken gelegd. Deze bomen zijn nu rond de 250 jaar oud. Baron van Brakel heeft de weg de Italiaanseweg gedoopt omdat hij met haarspeldbochten langs de berghelling loopt, zoals ook bij veel wegen in Italië het geval is. De weg vormt de grens tussen de terreinen van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen en die van Staatsbosbeheer.
Je passeert in de hellingbossen een oude ijskelder, een voorloper van de koelkast. In de 17de eeuw waren de winters over het algemeen veel strenger dan tegenwoordig, waardoor ‘s winters veel ijs beschikbaar was. Het ijs werd uit de slotgracht gezaagden naar de ijskelder gebracht, waar het voor koeling diende.Momenteel doet de ijskelder dienst als overwinteringsplaats van diverse vleermuissoorten. De ijskelder ligt op het terrein van Staatsbosbeheer. Wat verder op verlaat de wandelroute de hellingbossen van landgoed Duno om door het Heveadorp verder te gaan. Dit dorp is gesticht als woonkern voor de werknemers van de Heveafabriek. De eigenaar van de rubberfabriek Wilhelmi was een maatschappelijk bevlogen ondernemer. Hij besteedde veel tijd en geld aan een goede huisvesting van zijn arbeiders en bouwde om die reden 83 woningen voor de arbeiders en 14 woningen voor het hogere personeel. De meeste van deze huizen zijn gebouwd in Engelse landhuisstijl met een rieten dak. Ook nu nog zijn deze huizen beeldbepalend voor het aanzicht van en de sfeer in het dorp.
Na Heveadorp gaat het verder door de Valkeniersbossen. Het beukenbos is prachtig gelegen tegen de steile hellingen van de oeverwal. Aan de zuidzijde ligt het mooie beekdal van de Seelbeeck. Halverwege het bos kom je langs de Westerbebouwing. Dat is een restaurant met een groot terras en een fantastisch mooi uitzicht over het Rijndal. In 1764 kocht de burgemeester van Arnhem de Westerbouwing. Die bestond toen uit “huis, schuur, berg en verder getimmerte, met den boomgaard en annex weylandt ….” In 1802 werd het huis verkocht. De volgende bewoners lieten een salon of theekoepel bouwen op de plek waar nu het restaurant staat. Weer een volgende eigenaar liet in 1876 dicht bij de theekoepel een horecagelegenheid bouwen, waar ‘nat en droog’ verkrijgbaar was. Vanaf die tijd is het terras populair in de wijde omgeving. Na diverse wisselingen van eigenaar, werd in 1915 de uitkijktoren gebouwd en legde tuinarchitect Voorhoeve in 1916 de Valkeniersbossen aan. Vlak daarna nam de gemeente de Westerbouwing en de Valkeniersbossen over. De jaren dertig waren de hoogtijdagen van de Westerbouwing, die in 1944 werd verwoest. Sinds 1950 staat er het huidige gebouw. Langs de rand van de stijle hellingbossen keert de wandeling weer terug naat kasteel Doorwerth. Ik kon het weer niet laten en heb nog eens een fotoronde om het kasteel gemaakt. Het kasteel werd nu onder een andere hoek door de zon beschenen. Dat maakt het voor een hartstochtelijke amateurfotograaf als ik, ondanks de vermoeidheid van een dag wandelen, onweerstaanbaar om nog eens een serie foto's van het kasteel te schieten.
De wandeling begint vanaf het parkeerterrein van Kasteel Doorwerth. Het is niet voor het eerst dat ik een wandeltoch over de steile heuvelrand van de overgang van de hoge zandgronden van de Veluwe, naar het laag gelegen Rijndal, maak. Deze streek blijft mij voortdurend boeien. De beukenbossen op de hellingen zijn mooi en de uitzichten over het Rijndal indrukwekkend. Tussen de bossen liggen knusse weilanden die bevolkt zijn met paarden. Het is duidelijk dat er in deze streek vele paardliefhebbers wonen die over de nodige middelen beschikken om een aantal rijpaarden op na te kunnen houden. Het kasteel Doorwerth is indrukwekkend. Ik heb er voor de zoveelste maal een fotoronde om heen gemaakt. Het blijft mij boeien. 
De jaren 1672 en 1673 waren trieste jaren voor de Nederlandse kastelen. Franse troepen trokken door ons land en hielden in vele delen van het land huis. Ze verwoestten vele middeleeuwse kastelen. Een aantal daarvan werd weer in het begin van de achttiende eeuw opgebouwd. Daarom hebben verscheidene Nederlandse 'kastelen' nu een achttiende eeuws uiterlijk. Kasteel Doorwerth was in die tijd het eigendom van een Deense edelman, Anton, rijksgraaf van Aldenburg. Hij was een bloedverwant van de Deense koning en was er in geslaagd een vrijgeleide (een zogenaamde 'sauve-garde') te verkrijgen voor zijn Gelderse eigendommen, dat betekende dat de Franse troepen het 'buitenlandse' bezit tijdens hun campagnes moesten sparen voor oorlogshandelingen. En zo ontkwam kasteel Doorwerth dit keer aan een rigoureuze vernietiging.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten