Blogarchief

woensdag 19 maart 2008

Wandelen door de weilanden, landgoederen en langs beken rond Nijkerk.






Trouwe bezoekers van mijn website zullen inmiddels vast wel hebben ontdekt dat de foto's die ik tijdens het wandelen maak via Google earth, precies op de juiste plaats waar zij gemaakt zijn, kunnen worden bekeken. Tot nu toe moest ik in Google earth handmatig de juiste coördinaten van de foto's invoeren. Dat was best wel eens lastig omdat ik soms diep moest nadenken waar een bepaalde foto was genomen. Gelukkig worden de fotocamera's tegenwoordig steeds slimmer. Sinds een paar dagen heb ik een nieuwe digitale spiegelreflexcamera die ik via een USB-snoertje kan koppelen aan mijn GPS-apparaat. Als ik nu een foto neem dan worden gelijk de juiste coördinaten van de plaats waar de foto is genomen op het geheugenkaartje van de camera opgeslagen. Daarna kost het nog maar een paar muisklikken om de foto's automatisch op de juiste plaats in Google earth te krijgen.

Ik wilde dit wondertje van de techniek natuurlijk direct tijdens het lopen van een GPS wandeling uitproberen. Hester had ook veel zin om weer eens te gaan wandelen. Haar gebruikelijke vaste wandelmaatjes zijn niet erg gesteld op de onvoorspelbare, soms gure, maartse weersomstandigheden, dus had zij een beroep gedaan op haar trouwe, immer bereidwillige broer, om samen te gaan wandelen. Wij besloten om een klompenpad, het Kruishaarderpad bij Nijkerk, te gaan lopen. De lengte hiervan is circa 15 km. Ik heb de route iets uitgebreid met een extra rondgang door een mooi natuurgebied zodat de totale lengte uitgekomen is op 16 km. De route begint bij het station van Nijkerk. Het is momenteel wegens werkzaamheden niet mogelijk om bij het station in Nijkerk te parkeren. In de GPS track heb ik daarom een waypoint opgenomen van een rustig parkeerterrein op de route in de nabije omgeving van het station waar altijd plaats genoeg is.

Nadat ik Hester van het station had opgehaald zijn wij door de buitenwijken het weidegebied rondom Nijkerk ingelopen. Wij passeerden daar een mooie oude boerderij met de naam Luxool waarvan de foto in de kop van dit artikel is te bewonderen. De route door de omgeving van de boerderij voert door een 'coulissenlandschap' dat wordt gekenmerkt door percelen die omgeven zijn door houtwallen. Dit landschap herinnert aan de 18e eeuw, waarin Nijkerk een belangrijk centrum van tabaksteelt was. De houtwallen die je hier ziet zijn destijds aangeplant om de grote tere bladeren van de tabaksplant te beschermen tegen de wind. Na 1800 is de tabakscultuur rondom Nijkerk langzaam verdwenen. Op deze plek kwamen wij ook twee andere wandelaars tegen, twee vriendinnen die, weer of geen weer, elke dinsdag om de twee weken samen een wandeling gaan maken. De route was op dit punt een beetje onduidelijk. Wij konden in een weiland niet verder en moesten op onze schreden terugkeren. Deze ervaring konden wij met de twee vrouwen delen en hun direct op het goede (klompen)pad brengen.

De route verliep tot nu toe voornamelijk over verharde wegen maar nu gaat het klompenpad via een leuk bruggetje over een sloot langs de rand van een weiland verder. Echt land waar je het beste met klompen aan over kunt lopen. Maar met onze waterdichte, met gore-tex gevoerde, wandelschoenen ging dat ook best goed. Na het weiland gaat de route langs boerderij Deuverden. Hier lag in de 14e eeuw een 'malenpol', een kunstmatig opgeworpen heuveltje met een doorsnede van circa 20 passen. Hier kwamen maalschappen bijeen om te vergaderen en na afloop uitgebreid te eten en drinken. Maalschappen waren boerengenootschappen die in het leven werden geroepen om te voorkomen dat nieuwkomers in een gebied de heidegrond voor de neus van de huidige bewoners zouden wegkapen. Boeren staken daarom de hoofden bij elkaar, spraken af dat er geen nieuwkomers op de heide werden toegelaten en kozen een bestuur dat toezag op de gezamenlijk afgesproken regels. De malenpol bij de boerderij Deuverden is in de 19e eeuw afgegraven zodat er momenteel niets meer van zichtbaar is.

Op deze plaats verlieten wij de route van het klompenpad om het avontuur te zoeken van een onverkend pad door een natuurgebied. Wij moesten daarvoor verder op een snelstromende, toch wel behoorlijk brede, beek voor over. In het begin zag het er aanvankelijk niet naar uit dat dit mogelijk was maar zie, verder op lag plotsklaps een riante voetgangersbrug over de beek. Het natuurgebied is werkelijk schitterend. Hester en ik liepen zeer te genieten van het mooie open landschap vol met vennen en moerassen. Het natuurgebied is een deel van het landgoed Hell. Dit landgoed is een van de vele landgoederen in de omgeving van Nijkerk. Het landgoed is een typisch voorbeeld van een 'hoevelandschap' en is door eeuwenlang particulier bezit vrijwel onveranderd. Een hoevelandschap wordt gekenmerkt door de afwisseling van akkers, weiland, bosjes en houtwallen. De houtwallen werden met name gebruikt als vee- en wildkering. Na de uitvinding van het prikkeldraad waren de moeilijk te onderhouden houtwallen overbodig en werden verwijderd. Op de landgoederen die rondom Nijkerk liggen zijn gelukkig veel houtwallen gespaard gebleven. De landgoedeigenaren hadden namelijk geen behoefte aan extra landbouwgrond, maar waren meer geïnteresseerd in het wild dat zich in de bossen en houtwallen bevond en waarop ze konden jagen. De houtwallen vormen nu de verbindingzones tussen de natuurgebieden rondom Nijkerk, waarlangs allerlei dieren zich veilig kunnen verplaatsen.

Eenmaal weer terug op de route van het klompenpad kwamen wij de wandelaars weer tegen die we al eerder hadden ontmoet. Zij namen een strategisch geplaatste bank in de warme maartse zon in beslag, waarop wij al van veraf in gedachten ook al beslag hadden gelegd. Wij waren toe aan een broodje en wat drinken. Maar de dames schoven gewillig op zodat wij ook plaats op de bank konden nemen. Het bleken hele aardige vrouwen te zijn, die met hun echtgenoten regelmatig de lange afstandspaden in Nederland bewandelen. Wij raakten gezellig met elkaar in gesprek. De zon scheen lekker en het was zelfs zo nu en dan warm, totdat er weer een grote donkere wolk voor de zon langs trok en het plotsklaps weer kil werd. Maar het bleef wonderwel de hele dag verder droog. De twee vriendinnen gingen weer verder, ze liepen vandaag een verkorte route van het klompenpad. Wij volgden even later hun voorbeeld en gingen nu richting de Ridderwal. Dit is een lange vrij hoge wal in het bos waarover vele verhalen in de omloop zijn. De werkelijkheid is dat boeren deze houtwal hebben aangelegd om de er achter liggende akkers te beschermen tegen het wild en het stuivende zand van de heide. Door het stuifzand werd deze wal op natuurlijke wijze steeds verder opgehoogd.

De wandeling voert nu over de Kruishaarse heide. Omstreeks 1920 was het gebied tussen Putten en de Kruishaarderberg nog een groot heideveld met slechts enkele ontginningboerderijen. Een groot gedeelte van het gebied is pas omstreeks de Tweede Wereldoorlog ontgonnen. Je ziet dat aan de betrekkelijke nieuwe boerderijen waar je in deze omgeving langs loopt en de rechte vierkante percelen landbouwgrond. Daarna gaat de wandeling weer verder door een oud oorspronkelijk gebied en wel de Kruishaarderberg. Het gaat hier niet om een echte berg maar om een akker omringd door een aardenwal. Vanuit de verte zag deze omwalling er uit als een berg vandaar de naamgeving. De Kruishaarderberg is een mysterieus object en over de ontstaansgeschiedenis en de oorspronkelijke functie gaan vele verhalen de ronde. Was het een Germaanse offerplaats, omheinde akker of een legerplaats? Is het een schepping van de natuur of is het door mensenhanden gemaakt? Het vermoeden bestaat dat een troep soldaten omstreeks 1500 de aarden wal heeft opgeworpen ter bescherming van een tijdelijk kampement. Vervolgens zou het binnenterrein in gebruik zijn genomen als akker, waarbij de met dicht houtgewas begroeide wallen dienden als wildkering.

De route gaat daarna over een sterk slingerend pad door een stuk bos wat bekend staat als de Vossenpoel. Vroeger was dit een zandverstuiving. De zandgrond is zeer droog en dat is ook goed te zien aan de bomen. Deze bomen lijden hier een kwijnend bestaan en een aantal hiervan zijn omgevallen en half verteerd. Maar dat is juist goed voor de insecten die hier in onderdak kunnen vinden en de vogels, die hun buikje rond kunnen eten aan de vele insecten die hier leven. Na het bos gaat de wandeling over de Slichtenhorstweg. Dit is een van de oudste wegen van Nijkerk. Langs de weg staan een aantal historische boerderijen met duidelijke kenmerken van de oude agrarische cultuur. Het klompenpad voert een klein stukje door het landgoed Slichtenhorst dat bestaat uit een afwisselend natuurgebied met landhuis De Neude en een aantal zeventiendeeeuwse boerenhoeven, die op de monumentenlijst staan. Op een gegeven moment merk je toch wel dat je Nijkerk weer begint te naderen. Het verkeer wordt wat drukker en je loopt nu ook min of meer door de buitenwijken van het stadje. Maar dat geeft niet want ondertussen slaat de moeheid in de benen toch wel een beetje toe, dus het is dan fijn om weer lekker te kunnen uitrusten. Hester in de trein terug naar Zwolle en ik in de warme confortabele auto naar Gorinchem. Zelfs het drukke gewoel van het autoverkeer in de avondspits kan mijn tevreden gevoel van deze fijne gezellige wandeldag met Hester verder niet vergallen. En tot slot zag ik thuis op de computer dat alle GPS informatie keurig, gezamenlijk met de foto, op het geheugenkaartje was opgeslagen. Toen kon de dag helemaal niet meer stuk!

Naar de webpagina van de GPS wandeling klik hier

Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/

Geen opmerkingen: