De hoogste waterval van Nederland, langs de Vrijenbergerspreng en Loenense beek 17 km

Je kunt in de omgeving van het Veluwse dorpje Loenen hele mooie wandeltochten maken. In oktober 2006 heb ik een mooie herfstwandeling gemaakt over de Zilvensche Heide en Loenermark klik hier. Naast bossen en uitgestrekte heidevelden kun je in deze omgeving ook mooie wandelingen maken langs de verschillende beken die door het gebied stromen. De GPS wandeling die ik voor zaterdag 29 maart 2008 op de agenda had staan loopt langs de Vrijenbergerspreng en de Loenense beek en heeft een lengte van 17 km. De wandeling start vanaf de parkeerplaats 'Waterval' aan de Loenenseweg in de gemeente Apeldoorn. Al heel snel, na 200 meter wandelen, arriveer je bij het object waar op zonnige dagen in het weekend drommen van toeristen op af komen. De Vrijenbergerspreng bij Loenen op de Veluwe is met een verval van 15 meter de hoogste waterval van Nederland. Met dit hoogteverschil doet 'onze' waterval niet onder voor de hoogste waterval van onze Belgische buren, die ook een verval van 15 meter heeft. De Niagara watervallen, maar dan op z'n Nederlands!

Voor de economische ontwikkeling van Apeldoorn werd in 1825 het Apeldoorns kanaal gegraven. Om de toevoer van water in het kanaal zeker te stellen werden er kunstmatige beekjes (sprengen) aangelegd. Zo'n spreng ontspringt uit een kunstmatig aangelegde bron waaruit 'gewoon' grondwater omhoog komt.Omdat in deze spreng het hoogteverschil nogal fors was, werd er een waterval (bestaande uit 3 trappen) aangelegd. Het totale verval bedraagt zo'n 15 meter. Het was nog tamelijk vroeg in de ochtend dus zo heel druk was het bij de waterval nog niet. Een paar kinderen van een gezin renden vol energie de trappen naast de waterval op en af. Voor kinderen is een dergelijke waterval natuurlijk heel interessant, waarlangs je heerlijk kunt spelen. Maar ook voor ouderen is het best leuk om te zien hoe het beekje eerst op de hoogte van het voetpad stroomt, om dan daarna 15 meter lager dan het voetpad, door een diep dal verder te stromen.

Na een kilometer wordt het voetpad langs de spreng verlaten en gaat de wandelroute rechtsaf over een voetpad langs de spoorlijn richting Loenen verder. Je loopt nu langs de zogenaamde 'Koning Willem III lijn' De spoorlijn werd in 1887 aangelegd en wordt nu alleen nog maar gebruikt door de Veluwse Stoomtrein Maatschappij. Tussen Apeldoorn en Dieren rijdt er speciaal voor de toeristen op dit traject een stoomtreintje. Ik hoorde langs de beek de stoomfluit van het treintje en zag hem in de verte langs rijden. Jammer dat ik net te laat was want ik had de stoomtrein graag op de foto en video gezet. Er stond deze dag wel veel wind maar het was daarbij ook zonnig. Het was heerlijk wandelen langs de spoorlijn door de weilanden. Na 600 meter wordt de spoorlijn weer verlaten en gaat de wandeling rechtsaf over een hele mooie landweg verder. De weilanden glooien richting het dorpje Loenen licht omhoog en dat maakt het uitzicht tijdens het wandelen op deze met hoge bomen omzoomde landweg bijzonder mooi. Vochtig was het wel. De regenbuien van de laatste dagen hadden grote plassen in de kuilen van de onverharde weg achtergelaten.

Vlakbij een tot landhuis verbouwde mooie oude klassieke Veluwse boerderij wordt de landweg verlaten. Even gaat de route over een stukje asfaltweg om daarna langs de rand van een omgeploegd maïsveld weer verder te lopen. Je passeert hierbij een gedenksteen van een in de Tweede wereldoorlog op deze plek omgekomen Franse soldaat. Wat opvalt zijn de vele bloemstukken die hier liggen. Meer dan 60 jaar later is deze omgekomen jonge man van 25 jaar oud door de Loenense bevolking nog steeds niet vergeten. Even later loop je door het dorpje Loenen. Het gaat nu richting Loenense beek. Vlak daarbij ligt het kasteel Ter Horst. In 1557 is Kasteel ter Horst gebouwd door de toenmalige burgemeester van Arnhem Wijnand Hacfort. Op het landgoed waar dit kasteel staat, werd in 1792 door zijn nazaten bij een grote verbouwing koetshuizen en stallen neergezet. Sinds 1933 is het in handen van de familie Russelman die vanuit het kasteel een houthandel bedrijven. Maar je kunt er ook trouwen! Speciaal voor dit doel is er een speciale trouwkamer in het kasteel ingericht. De Loenense beek is geen natuurlijke beek maar een gegraven spreng om, eveneens als de Vrijenbergerspreng, het Apeldoornse kanaal van water te voorzien.

Na de voetpad langs de Loenense beek buigt de route af om dwars door Loenen de oversteek te maken naar het Loenense bos. In Loenen zijn er verschillende horeca gelegenheden waar de route langs loopt. Na Loenen gaat de wandeling, op het eerste deel nog een stukje over een mooi voetpad langs de omliggende weilanden, door de uitgestrekte bossen rond het dorpje verder. Even begon het een beetje te spetteren en graaide ik wanhopig in mijn rugzak om met de poncho mijn kwetsbare fotoapparatuur te beschermen maar het hield al weer op met regenen. Ik heb tegenwoordig mijn GPS ontvanger via een USB kabeltje gekoppeld aan mijn camera. Op deze manier wordt direct de GPS informatie van de plaats waar ik de foto's neem met de foto op het geheugenkaartje in de camera opgeslagen. Het is echter wel een gedoe als ik onderweg even een broodje wil eten. Ik moet dan eerst via een menu op mijn camera uitloggen van de GPS ontvanger, waarna ik het USB snoertje kan loskoppelen. Maar het went snel en is na deze wandeltocht al bijna routine geworden.

Op een gegeven moment loopt de route langs de Loenerschaapskooi. Deze is gelegen op een open ruimte in het bos met de naam de Droefakkers. Er waren geen schapen te bekennen maar dat klopt ook want die kwam ik wat later, op de heide verder op tegen. Maar eerst wordt de Droefakkers overgestoken waarna de wandeling langs een paar hoge begroeide stuifduinen de heide bereikt. Een werkelijk schitterend gebied. Op dit punt bij de Ramenberg heb je een mooi uitzicht over de heide en de achterliggende bossen. Het was het laatste half uur bewolkt geweest, maar juist op de heide brak de zon weer door de wolken. De schapen waren op de heide aan het grazen. De lichte vachten van de schapen, zo half in het tegenlicht, met de donker gekleurde heide op de achtergrond, leverde prachtige plaatjes op. Ik kon als fotograaf mijn hart ophalen. Uit de wind achter een boom in de zon was het zelfs lekker warm. Ik besloot om hier met mijn rug tegen de stam, gezeten op bubbeltjes plastic, te rusten en een broodje te eten. Het voorjaar is duidelijk in aantocht!

Na de heide gaat de route door het Loenense bos weer terug naar de Vrijenbergerspreng. Ook dit gedeelte van de wandeling langs de spreng is heel mooi. Halverwege kom je weer een waterval tegen, maar deze is niet zo hoog als de eerdere waterval die in de morgen werd gepasseerd. Ook hier is het weer leuk om eerst over het voetpad op de zelfde hoogte als de spreng te lopen waarna, na de waterval, de spreng plotsklaps in een diep dal naast het voetpad verdwijnt. Na ongeveer anderhalve kilometer lopen langs de spreng wordt de parkeerplaats langs de Loenense weg weer bereikt. Ik heb op deze wandeldag een hele leuke en afwisselende route gelopen. Onderweg zag ik aan briefjes met pijlen er op, die aan de bomen waren bevestigd, dat er een wandelvereniging op deze dag eveneens een wandeltocht door dit gebied had georganiseerd. Ik ben echter onderweg weinig andere wandelaars tegen gekomen. Dat komt mede denk ik omdat het natuurgebied hier op de Veluwe op deze plaats zo immens groot is. Ik ga hier zeker nog eens een keer een wandeling maken!

Naar de webpagina van de GPS wandeling klik hier

Meer wandelingen op de website http://www.jvanderperk.nl/